Het verhaal achter... aflevering 10: Olie Bol van KrentenkoekOl

maart 2013

Uitgeverij Ploegsma had het plan opgevat om voor de Kinderboekenweek 1991 hun illustratoren extra aandacht te geven. De uitgever stond een betaalbaar ABC-boek voor ogen, geïllustreerd in kleur door dertien verschillende tekenaars, van Jenny Dalenoord tot Alex de Wolf. Elke tekenaar zou dan twee letters voor zijn of haar rekening nemen.
Aan mij de vraag de versjes te schrijven. Een overzichtelijke klus die me toen goed uitkwam. Annette had een atelier in de stad en als ik niet op stap hoefde voor de Stichting Schrijvers School en Samenleving, zorgde ik voor onze zoon van vier. Na school ging ik met hem naar het Wilhelminapark waar hij zich met zijn leeftijdgenootjes vermaakte in de zandbak en op de glijbaan, terwijl ik op een bankje een grappig versje in elkaar probeerde te knutselen.
Ik ging daarbij kris kras door het alfabet, verzon eerst een naam, waarna ik er een verhaaltje op rijm bij maakte, zoals bij de letter I van Ivantjoek, een Oekraïens schaker, wiens naam ik rgelmatig op de sportpagina van de Volkskrant tegenkwam. De laatste lettergroep van zijn naam tjoek bracht me op het idee om een trein in het versje te stoppen:

Ivan Ivantjoek,
kom je bed eens uit!
De trein gaat vertrekken,
Jij moet naar je bruid.

Ivan Ivantjoek,
nu is het te laat.
De trein is vertrokken,
nu sta je op straat

Ivan Ivantjoek.
Jij hebt wat gemist.
Je bruid is gaan trouwen
met de treinmachinist.

Bij de letter T schreef ik een versje over Tita Turnvis, een naam uit de koker van  mijn zoontje. Ik was bevriend geraakt met collega-schrijver Rita -toen nog- Törnqvist, een naam die mijn zoontje verbasterde tot Turnvis.
Zij kreeg een plaatsje in het boek, evenals Nina No, het 2-jarige dochtertje van vrienden met een voorkeur voor het woordje nee! 
Al dan niet geïnspireerd door mensen uit mijn omgeving sprokkelde ik 26 rijmpjes bij elkaar, van Ada Amada tot Zebedeus Zevensloot. Het resultaat leverde ik in bij de uitgever die me een ‘eenmalig en afdoend honorarium’ bood van 1.250 gulden.
‘Krijg ik dat, of moet ik dat betalen?’ was mijn reactie op deze fooi, waarna ik een royalty-percentage bedong en kreeg van 7,5 % . Maar goed ook, want het boek deed het boven verwachting goed, mede dankzij de extreem lage verkoopprijs van 10 gulden, en ondanks het lelijke omslag en de fantasieloze titel, voluit Olie Bol van Krentenkoek las een prachtig prentenboek, ontleend aan de beginregels van het versje bij de letter O. 
Achteraf heb ik spijt dat ik titel en omslag heb laten passeren. Dat zou me nu niet meer gebeuren.

Harrie Jekkers en Ton Scherpenzeel hebben de versjes op muziek gezet en in 1993 verscheen bij CNR de gelijknamige cd, met zang van Harrie.
Burny Bos van Bos Bros had belangstelling de liedjes in beeld te brengen voor tv, maar kon met uitgeverij Ploegsma niet tot overeenstemming over de financiën. Harrie en ik hebben nog geprobeerd de liedjes elders onder te brengen. Sesamstraat vond de liedjes leuk, maar de tekst te moeilijk voor hun doelgroep. De VPRO was zeer geïnteresseerd en had een regisseur op het oog met wie we een middagje hebben gepraat.  Ze ontpopte zich tijdens het gesprek als een omhooggevallen kunstkop die het klusje dan wel had aangenomen, maar eigenlijk niet van de muziek van Harrie en Ton hield en al helemaal niet van de stem van Harrie.  Net Herman van Veen, bah! Zij was meer van de djazz. 
De dag erop hebben we de VPRO gebeld en het project afgeblazen. Men begreep er niks van. ‘Maar het is rond! We kunnen bij wijze van spreken volgende maand beginnen met draaien. Jullie hoeven alleen maar ja te zeggen.’
Nee, was ons antwoord, met de N van Nina No.

In  1994 verscheen de tweede druk en in 2010 een bijzondere versie van het boek, gemaakt door de leden van Fotokring Flits uit Woudenberg.  De leden van de fotoclub hadden zich laten inspireren door mijn gedichtjes en deze met hun foto’s geïllustreerd. Het boek verscheen in zeer beperkte oplage, uitsluitend voor de leden. Met enige regelmaat ontvang ik mailtjes van mensen die het boek hebben geleend in de bibliotheek en heel graag een eigen exemplaar zouden willen hebben. Helaas, het boek is uitverkocht. Zelf zou ik ook graag willen dat het boek weer in de winkel lag, met dan wel met een andere titel...

Olie Bol van Krentenkoek, Ploegsma 1991
Dit was aflevering 10 in de serie: Het verhaal achter…
Volgende aflevering: Is hier de Himalaya?