juli 2013
Schrijven voor kinderen heeft zo zijn beperkingen. Je werk wordt eerder langs de pedagogische dan tegen de literaire maatlat gelegd. Vooral de recensenten van de bibliotheekdienst hebben daar een
handje van, in ieder geval de NBLC-recensente van De saaiste vader van de hele wereld. Zij vindt het maar niks dat de vader uit mijn verhaal als kind de beslissing heeft genomen
saai te worden, als verweer tegen de pesterijen van zijn klasgenootjes:
‘Ik word gepest. (…)Hugo is gek, zeggen ze. Gek, omdat ik van zingen houd? En van dansen en toneelspelen?
“Je bent een dromer, Hugo,” zegt de meester. “Je hebt teveel fantasie.”
Ik wil niet gepest worden. Ik wil niet meer zingen. Ik wil niet meer dansen. Ik wil geen toneel meer spelen. Ik wil niet meer dromen. Ik haat fantasie. Als ik later groot ben, word ik saai.
En dan neem ik een nieuwe naam. Dan noem ik me Piet. Piet Grijs. Hugo Corelli moet dood. Leve Piet Grijs.’
De van elke humor gespeende recensente vindt de wijze waarop de vader zijn oorspronkelijke persoonlijkheid doodverklaart maar niks: ‘Dat is kennelijk de oplossing als je gepest
wordt.’
De recensente had waarschijnlijk liever gezien dat Hugo een goed gesprek was begonnen met zijn juf of op weerbaarheid training was gegaan. Helaas, zo’n soort verhaal is De saaiste vader
van de hele wereld niet. Ik heb een grappig en grotesk verhaal willen schrijven, dat toch ergens over gaat, zoals ik eerder had gedaan in De club van lelijke kinderen (Ploegsma
1987) en later nog eens zou doen in Hoe Sjoerd in een hond veranderde (Zwijsen, 1998), een modern sprookje over kindermishandeling.
Ook die verhalen werden me niet overal in dank afgenomen, ernstige zaken dienen ernstig behandeld te worden en als het even kan ook pedagogisch verantwoord. Het hoofdstuk waarin de zoon van
de saaie vader hulp zoekt bij de kindertelefoon kon bij sommige recensenten dan ook niet door de beugel. Ik heb het destijds met plezier opgeschreven en illustrator Jaap de Vries lijkt met het
zelfde plezier de illustraties te hebben gemaakt. Lachen mag van God, om met Annie MG Schmidt te spreken. Nog altijd mag ik de kindertelefoonscène graag voorlezen:
‘Hallo, met Els, van de kindertelefoon. Zeg het maar.’
‘Je spreekt met….’
‘Niet zeggen.’
‘Waarom niet?’
‘Jan, Piet, Klaas. Je naam doet er niet toe. Wat is je probleem. Daar gaat het om. Zeg het maar.’
‘Ik heb hulp nodig.’
‘Daar zijn we voor. Hulp waarmee?’
Ja, daar vraagt Els wat. Hoe leg je dat uit.
‘Mijn vader…,’ zeg ik.
‘Drinkt hij?’ vraagt Els.
‘Geen druppel.’
‘Drugs, gebruikt hij drugs?’
‘Mijn vader rookt niet eens.’
‘Ik weet het al,’ zegt Els. ‘Hij slaat!’
‘Ook niet.’(…)
‘Hebbes! Je vader zit aan je.’
‘Waar heb je het over? Mijn vader doet niks. (…) Mijn vader is saai.’
‘Wat leuk,’ zegt Els. ‘Een nieuw probleem. Dat is weer eens wat anders. Een saaie vader. Heerlijk. Even geen drank of drugs of misbruik. Zeg es, hoe is dat, een saaie vader?’
Piet Grijs is, behalve de zeer toepasselijke naam die de vader van mijn verhaal zichzelf heeft gegeven, ook een van de pseudoniemen van de schrijver Brandt Corstius. Om die reden heb ik dan
ook bedacht dat de eigenlijke naam van de saaiste vader Hugo Corelli moest zijn. Hugo spreekt voor zich en Corelli verwijst naar de straat waar Brandt Corstius destijds woonde, en
misschien nog woont.
De Vlaamse theatergroep Anna’s Steen heeft op basis van mijn verhaal een prachtige voorstelling gemaakt, gespeeld door Bart Embrechts die ook het script schreef, met muziek van Jan Blieck en Bart
van Aken.
Harrie Jekkers en ik schreven onder dezelfde titel een liedje voor Kinderen voor Kinderen 20, gezongen door Berend Dommering, een liedje dat Harrie later ook zou opnemen op zijn cd
Wind tegen, wind mee, een van de 17 cd’s van de verzamelbox Tot zover.
In de zomer van 2003 werd de saaiste vader integraal opgenomen in De onzichtbare hond, een bundel in de serie Een rugzak vol verhalen, tezamen met een verhaal van Anton van der
Kolk en Lian de Kat.
De saaiste vader van de hele wereld, Zwijsen 1997
Dit was aflevering 22 in de serie Het verhaal achter…
Volgende aflevering: Sprekend de koningin