Het verhaal achter de liedjes... aflevering 18: De Harmonie van Zevensloten

mei 2013

In 1989 schreef ik in opdracht van de Provinciale Bibliotheek Centrale Assen het verhaal Het jubileumconcert, een uitgave ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de Drentse Top-5. Het was een afgerond verhaal over Nettie Boenders, schoonmaakster van het jubilerende concertgebouw De Harmonie in het plaatsje Zevensloten. De leden van het Zevensloots Symfonieorkest zijn collectief geveld door voedselvergiftiging, het jubileumconcert dreigt  te worden afgeblazen tot Nettie op het idee komt zelf op te treden. Met haar schoonmaakorkest, bestaande uit een twintigtal collega-schoonmaaksters op wasbord, stofzuiger en stoffer-en-blik, redt ze met een experimenteel concert het jubileum.
Dit gegeven werkte ik in 1996 uit tot De Harmonie van Zevensloten, mijn debuut bij Leopold, mijn nieuwe uitgever. een nieuwe uitgever. Ik had met pijn in mijn hart afscheid genomen van Ploegsma. Ik zal hen eeuwig dankbaar blijven dat ze mij destijds de kans hebben gegeven mij als kinderboekenschrijver te ontwikkelen, maar na zestien jaar en evenzoveel boeken was het op en besloot ik mijn geluk elders te beproeven.
Afgaand op het fonds (literair en toch kindvriendelijk) en de schrijvers (Sjoerd Kuyper, Selma Noort en Rindert Kromhout) dacht ik dat bij Leopold te gaan vinden. 

Heette de schoonmaakster in Het jubileumconcert nog Nettie Boenders, in De Harmonie van Zevensloten, gaf ik haar de naam Dien Giezeman, waarvan de familienaam verwijst naar een wasserij in Loosduinen waar ik ben opgegroeid en die adverteerde met de slogan: ‘Giezeman de wasman, de man die het helderst wassen kan.’ Nog altijd een sterk staaltje middenstandpoëzie.
De  verhaallijn bleef hetzelfde, schoonmaakster redt jublieumconcert, maar ik knoopte er een extra verhaal aan vast. Niet alleen jubileert De Harmonie, ook Dien viert haar jubileum, dat van 25 jaar schoonmaakster. Bovendien viert ze haar vijftigste verjaardag. Driedubbel feest dus. Reden voor een surpriseparty na afloop van het concert, waarvoor haar man op slimme wijze Siem Eikenstein heeft weten te strikken, een volkszanger in het genre van Koos Alberts, van wie Dien een grote fan is. Trouwe lezers van deze serie herkennen de knipoog naar De Zingende Zwanehals, de derde satirische roman die ik schreef samen met Harrie Jekkers. 
Net als mijn vorige boek over het fictieve dorp Zevensloten is De Harmonie geschreven in het kader van het project Help de schrijver, van het Instituut Kunstzinnige Vorming in Utrecht.
In De snoepwinkel heb ik daadwerkelijk bijdragen van meeschrijvende kinderen van Utrechtse basissscholen opgenomen, in De Harmonie niet. Ik vond ze simpelweg niet goed genoeg. Verder kwam ik er ook achter dat ik eigenlijk voor dergelijke meeschrijfprojecten niet geschikt ben. Ik kan het niet over mijn schrijvershart verkrijgen een bijdrage van een kind op te nemen, alleen maar omdat het een bijdrage van een kind is en niet op basis van kwaliteit.

Erik Vanhee schrijft in zijn recensie in Leesidee van april 1997 over het boek: ‘Meinderts schrijft in een mild ironische stijl met tal van dubbele bodems, woordspelingen, taalgrappen en soms hilarische dialogen,’, en noemt mij ‘de cabaretier van het kinderboek.’ 
Mijn humor bleek niet voor iedereen weggelegd. Erick Kila in de Haagsche Courant van 13 december 1996 moest er niks van hebben: ‘Een verhaal  wil (…) het maar nauwelijks worden. We krijgen een aaneenschakeling te verduren van alledaagse akkefietjes als stofzuigen, het drinken van een biertje of het luisteren naar Koos Alberts-achtige levensliederen. Het gaat maar door dit opdissen van tuttemeteuterigheden. (…)Kinderen zullen geen inspiratie vinden in de dodelijke gewoonheden van de inwoners van Zevensloten.’ Tja.
De matige verkoop van het boek lijkt Kila overigens gelijk te geven. Van de eerste druk van 2500 exemplaren worden er maar 1850 verkocht, de rest gaat tegen een lagere prijs de deur uit. Een voorzichtige binnenkomer bij Leopold zou je kunnen zeggen, hoewel er ook een succesje is te melden. Wolters-Noordhoff brengt het boek in 1990 uit als pocket in de serie junior Lijsters, met een nieuw omslag van Annette Fienieg, maar met dezelfde zwart-wit binnentekeningen.
Alle goeie dingen komen in drieën, er moet dus eigenlijk nog een derde boek over Zevensloten komen. Een titel heb ik al: De lachende Madonna van Zevensloten, over een Mariabeeld in de Onze Lieve Vrouwe van Zevensloten dat op gezette tijden in lachen uitbarst. Tot tranens toe.

De Harmonie van Zevensloten, Leopold 1996
Dit was aflevering 18 in de serie: Het verhaal achter…
Volgende aflevering Lappiedot ziet alles