Het verhaal achter... aflevering 30: Lucas in de sneeuw

september 2013
Bijna was Lucas in de sneeuw verschenen bij Uitgeverij Nieuw-Amsterdam. Ik was weg bij Leopold, zocht onderdak bij een nieuwe uitgeverij en twijfelde tussen Lemniscaat en Nieuw-Amsterdam.
Bij beide uitgeverijen was ik op gesprek geweest, waarna ik besloot bij Lemniscaat mijn prentenboeken onder te brengen en mijn overige boeken bij Nieuw-Amsterdam.
December 2006 begon ik aan het verhaal over Lucas en eind juli 2007 stuurde ik het op naar mijn, dacht ik toen nog, nieuwe uitgever. Een novelette waarvoor ik op een ochtend in bed in die korte periode tussen sluimer en slaap een voorwoord bedacht:

Dit verhaal gaat over sneeuw.
En over Lucas.
Over Lucas in de sneeuw.
En over de kleur rood.
Het rood van de nagels en lippen van Misss Blanche.
Het rood van het haar van Isabel.
En het rood van het bloed van de haas.
Maar laten we beginnen met de sneeuw.
En met Lucas natuurlijk.

Vrijdag 3 augustus schreef ik in mijn logboek: ‘Nog geen reactie van Nw. A’dam’. Die kwam een paar dagen later, ik zat op de fiets en was op weg naar Balk, naast mij fietste zoon Thijs met wie ik het IJsselmeer aan het ronden was. Annette belde op. Nieuw-Amsterdam had gemaild: ‘Jee, Koos wat een mooi boek heb je geschreven. Ik was ontroerd. Dank daarvoor.’
Mijn vreugde over de ontvangst van het verhaal kreeg een paar dagen later - het IJsselmeer was inmiddels gerond- een behoorlijke domper. Nieuw-Amsterdam vond Lucas in de sneeuw qua compositie bij nader inzien toch te ingewikkeld. Ik had het verhaal over een jongen en zijn overleden vader geschreven in korte scenes als een film met talrijke niet-chronologische flashbacks. Nieuw-Amsterdam vreesde dat de lezers niet zouden begrijpen waar ze zijn in het verhaal.
Om aan de kritiek tegemoet te komen heb ik de flashbacks gerangschikt op chronologische volgorde. Het mocht niet baten, het verhaal wordt nog steeds te ingewikkeld bevonden.
Ik zocht steun bij vrienden, de een gaf Nieuw-Amsterdam gelijk, de ander schreef: ‘Dit verhaal mogen ze niet laten lopen!’
Nieuw-Amsterdam wilde me graag in het fonds en besloot mijn verhaal aan twee kinderen voor te leggen. Een dag of wat later belde Nieuw-Amsterdam met positief nieuws: De deskundigen hadden gesproken, Lucas mocht de sneeuw in.
In september kwam er een nieuwe kink in de kabel. Uitgeverij Leopold vroeg toestemming om Keizer en de verhalenvader als boektopper uit te brengen. Ik had er wel oren naar, maar zei het eerst met mijn nieuwe uitgever te willen bespreken. Zou het een eventuele bundeling van de drie Keizerboeken niet in de wielen rijden?
Nieuw-Amsterdam had geen enkel bezwaar, er waren sowieso geen plannen om oude titels  opnieuw uit te brengen, tenzij er een goede aanleiding was om dat te doen. Mijn aanstaande 25 jarig schrijversjubileum  was dat niet.
Dat was een jammertje, om het zacht uit te drukken.  Ik had gehoopt dat Nieuw-Amsterdam mij als auteur binnen wilde halen, inclusief mijn backlist. Niet dus.
Ik besloot nog eens met Lemniscaat te gaan praten en toen deze liet weten ook geïnteresseerd te zijn in mijn oude titels, waaronder zeker de boeken van Keizer, koos ik ervoor Nieuw-Amsterdam de rug toe te keren en mijn geluk te beproeven in Rotterdam.
Achteraf maar goed ook, want het kinderboekenfonds van Nieuw-Amsterdam bleek geen lang leven beschoren. Een paar jaar geleden werd het fonds met kanonnen als Sjoerd Kuyper en Jean-Paul Schutten van bovenaf de nek omgedraaid.

Voorjaar 2008 kwam Lucas in de sneeuw uit, prachtig uitgegeven met  illustraties van Annette, een aantal schitterende sjabloondrukken.
Nu heb ik nooit te klagen over goeie recensies, maar zelden kreeg ik zulke mooie besprekingen als voor Lucas in de sneeuw. Doodzonde dat zich dit niet heeft vertaald in bekroningen en evenmin in mooie verkoopcijfers.
Het boek is nu vijf jaar oud en de teller staat op slechts 1600 exemplaren.
Maar goed, het boek is er en kan gelezen worden, ook door Deense kinderen want vorig jaar verscheen bij uitgeverij Turbine de Deense versie: Lukas i sneen.

Het verhaal van Lucas is in 2009 ook gehoord in het theater, in de voorstelling Afscheidsmonologen, geproduceerd door Bos theaterproducties in opdracht van de vereniging Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg.
Voor die gelegenheid heb ik de scene waarop Lucas afscheid neemt van zijn stervende vader omgeschreven in de ik-vorm, waarover Het Parool schreef:

‘De avond opent sterk. Barend leest een verhaal voor van kinderboekenschrijver Koos Meinderts, die een fragment uit zijn verstilde novelle Lucas in de sneeuw bewerkte voor volwassenen. Terwijl pa op zijn sterfbed ligt, herinnert zijn zoon zich het moment waarop hij zijn vader in de armen van de buurvrouw zag.’

De vriend die het destijds met de kritiek van Nieuw-Amsterdam eens was, heb ik het boek cadeau gedaan. Hij vond het mooi, maar zo droevig. Ik heb hem beloofd dat er in mijn volgende boek niemand doodgaat. Het is niet gelukt.

Lucas in de sneeuw, Lemniscaat 2008

Dit was aflevering 30 van de serie Het verhaal achter…
Volgende aflevering: Ballade van de Dood